درباره گیربکس CVT ( سی وی تی ) چه می‌دانید؟

گیربکس‌ها یکی از مهمترین قطعات در خودروها هستند که به طور مستقیم عملکرد آن را تحت تأثیر قرار می‌دهند. هر یک از انواع گیربکس‌ها ویژگی‌ها و مشخصات خاص خود را دارند که شناخت درست آن‌ها موجب خواهد شد که با توجه به نوع و کاربرد ماشین بتوان بهترین انواع را انتخاب کرد.

در این متن بر یکی از رایج‌ترین انواع گیربکس‌های اتومات یعنی گیربکس سی وی تی متمرکز خواهیم بود. تا پایان ما را همراهی کنید تا با ویژگی‌های گوناگون این نوع به خوبی آشنا شوید.

منظور از گیربکس CVT چیست؟

گیربکس سی وی تی یا Continuously Variable Transmission یکی از انواع گیربکس اتوماتیک است که در آن چرخ دنده‌ها کنار گذاشته شده و به جای آنها دو فولی به کار رفته است که با استفاده از یک تسمه فولادی یا زنجیر به یکدیگر وصل شده‌اند و با تغییر حالت مداوم سبب انتقال قدرت از موتور به چرخ‌ها می‌شوند. با وجود این نوع گیربکس اتومات دیگر نیازی به تعویض دستی دنده نیست و در عین حال بی‌نهایت ضریب دنده را شامل می‌شود.

نحوه کار کردن گیربکس سی وی تی

حال که دانستیم گیربکس CVT چیست لازم است از نحوه کار کردن آن نیز سؤال شود. همانطور که گفتیم در گیربکس سی وی تی از دو فولی یا قرقره استفاده می‌شود که توسط یک تسمه فولادی متحرک یا زنجیر به هم وصل شده‌اند.

یکی از این قرقره‌ها به موتور وصل است تا نیروی آن را دریافت کرده و تا از طریق تسمه متحرک به به قرقره دیگر منتقل کند تا آن فولی یا قرقره خروجی نیروی لازم برای حرکت را به چرخ‌ها منتقل کند. در واقع حرکت و تغییر حالت مداوم این دو قرقره در شرایط مختلف، بی‌نهایت ضریب دنده را برای خودرو فراهم می‌کند.

مزایای گیربکس CVT چیست؟

استفاده از گیربکس سی وی تی تا حد قابل ملاحظه‌ای سبب کاهش مصرف سوخت خواهد بود زیرا در سرعت‌های بالا دور موتور را همواره پایین نگه می‌دارد و علاوه بر این وزن آن کم است. به همین خاطر استفاده از آن در مقایسه با سایر انواع بسیار مقرون به صرفه خواهد بود.

وجود ضریب بی‌نهایت دنده تغییر مداوم آن‌ها بر حسب سرعت‌ها و شرایط مختلف سبب می‌شود که حرکت خودرو در بهترین و نرم‌ترین حالت خود باشد و تکانی که تعویض دنده ایجاد می‌کند در کمترین حد باشد و عملکرد خودرو بسیار بهتر شود. در خودروهایی که از این نوع گیربکس استفاده می‌کنند همواره سرعت و قدرت متناسب با همدیگر خواهند بود.

تعداد قطعات به کار رفته در گیربکس سی وی تی بسیار کمتر از سایر انواع و سیستم آن ساده است. ساده بودن این سیستم امکان خرابی آن را کمتر می‌کند.

معایب گیربکس CVT چیست؟

در صورتی که دور موتور بالا باشد یا گیربکس داغ کند احتمالاً باعث ایجاد سر و صدای زیادی خواهد شد و ضعف شتاب اولیه آن کاملاً محسوس خواهد بود.

رانندگی با خودروهایی که از گیربکس سی وی تی استفاده می‌کنند ممکن است برای برخی از افراد یکنواخت و خسته کننده باشد که برای دوست‌داران هیجان ویژگی مثبتی محسوب نمی‌شود.

یکی از مهمترین عیوب این نوع گیربکس آن است که به علت برخورداری از ساختار متفاوت نحوه تعمیر آن‌ها هم بسیار متفاوت است. به همین خاطر در صورت خرابی، معمولاً پیدا کردن تعمیرکار ماهر و متخصص دشوار خواهد بود. علاوه بر این قطعات آن اغلب گران قیمت هستند و هزینه تعمیر بالایی دارند.

عملکرد این نوع گیربکس‌ها محدود است و قدرت انتقال گشتاورهای بالا را ندارند. این امر سبب می‌شود که برای همه انواع خودروها مناسب نباشند.

تفاوت گیربکس معمولی و گیربکس CVT چیست؟

یکی از تفاوت‌های گیربکس معمولی و گیربکس سی وی تی این است که در نوع اخیر راننده به سادگی متوجه تغییر دنده نخواهد شد در صورتی که در انواع معمولی راننده می‌تواند تغییر دنده را تشخیص دهد. همین امر سبب می‌شود تجربه رانندگی با آرامش بیشتر و تمرکز بالاتری اتفاق بیفتد.

همانطور که گفتیم استفاده از گیربکس سی وی تی در مقایسه با انواع معمولی مصرف سوخت را به طرز قابل توجهی کاهش می‌دهد. علاوه بر این گیربکس‌های معمولی در دنده‌ها و سرعتهای بالا فشار بیشتری به موتور وارد می‌کنند که کاهش طول عمر آن را در پی دارد در حالی که در گیربکس سی وی تی با این مسأله مواجه نخواهیم بود.

نکات مربوط به نگهداری گیربکس سی وی تی

اگر بخواهیم طول عمر این نوع گیربکس را افزایش دهیم و علاوه بر آن هزینه‌های تعمیر و نگهداری آن را به حداقل برسانیم لازم است که به نکات زیر توجه داشته باشیم:

• اگر قصد شروع حرکت با سرعت بالا را داشتید از گاز دادن در حالت N و سپس قرار دادن دنده روی D پرهیز کنید.


• به هنگام توقف کوتاه مدت خودرو گیربکس را روی حالت خلاص قرار ندهید و فقط برای توقف بلند مدت دنده را روی حالت N بگذارید.


• به هنگام پارک ابتدا خودرو را روی حالت خلاص بگذارید سپس ترمز دستی را بکشید و دنده را به حالت P ببرید.


• روغن گیربکس را به طور منظم چک کنید و در صورت لزوم آن را به موقع تعویض کنید. همیشه از کیفیت بالای روغن به کار رفته مطمئن شوید.


• اگر گیربکس داغ کرد حتماً با پایین آوردن سرعت یا توقف موقت به آن امکان استراحت کردن بدهید.


• و ...
  

همانطور که گفتیم گیربکس سی وی تی به خاطر سیستم خاصی که دارد در صورت خرابی یا ایجاد هر گونه مشکل، به تعمیرکار حرفه‌ای و متخصص نیاز خواهد داشت و هر کسی از پس تعمیر آن بر خواهد آمد.

این امر علاوه بر این که موجبات کسب درآمد را برای فرد فراهم می‌کند بلکه در صورتی که شما از این نوع گیربکس استفاده کنید تا حد زیادی سبب صرفه‌جویی در هزینه‌هاتان خواهد شد زیرا دیگر نیازمند تعمیرکار نخواهید بود بلکه خودتان به راحتی از پس تعمیر آن بر خواهید آمد.